Czy sztuczna inteligencja może tworzyć prawdziwą sztukę? To pytanie od lat prowokuje gorące dyskusje w środowisku artystycznym. Temat ten stał się szczególnie aktualny w kontekście trwającej w Warszawie wystawy prac konkursowych ML in PL AI Art Festival, jednej z największych w Polsce konferencji poświęconych sztucznej inteligencji.
AI jako uniwersalne narzędzie artystyczne
Konkurs AI Art pokazał, że sztuczna inteligencja znajduje zastosowanie w najróżniejszych dziedzinach sztuki. Artyści eksperymentują nie tylko z generowaniem grafik w popularnych modelach jak Midjourney czy Stable Diffusion, ale także tworzą dzieła dźwiękowe, wideo, instalacje VR i rzeźby 3D.
Jak zauważa Jakub Depczyński z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie: “Wyobrażam sobie, że jeżeli chodzi o twórczość artystyczną na różnych polach, czy to jest film, muzyka, taniec, choreografia, czy poezja, wszędzie spokojnie można używać narzędzi sztucznej inteligencji”.
Dr hab. Przemysław Spurek z IDEAS NCBR dodaje: “Kiedyś był podział na różne dziedziny sztuki: malarstwo, muzykę, rzeźbę. Dzisiaj ten podział całkowicie się zmienił. W zgłoszeniach zaskoczyła mnie mnogość i kreatywność połączeń między różnymi rodzajami sztuki – to właśnie one były najciekawsze i zaskakujące”.
Między lękiem a oswajaniem
Choć temat konkursu brzmiał optymistycznie – “The future will be better tomorrow” – większość prac charakteryzował nastrój niepokoju. Jakub Depczyński wskazuje, że współczesna sztuka często koncentruje się na pesymistycznych wizjach związanych ze zmianami klimatu, wojnami, migracjami i niestabilnością polityczną.
Dr hab. Spurek przedstawia interesującą perspektywę na to zjawisko: “Taki model danych jest uczony np. na zdjęciach, które wyprodukowaliśmy, na tekstach, które napisaliśmy, czy na muzyce, którą skomponowaliśmy. Także sztuczna inteligencja wie o sobie tylko to, czym ją ‘nakarmiliśmy’. Wokół jest pełno niepokojów i kontrowersji z nią związanych, więc same modele są w tę stronę nakierowane”.
Jednocześnie naukowiec dostrzega potencjał artystów w oswajaniu społeczeństwa z AI. Dzięki swojemu doświadczeniu w pracy z tą technologią, mogą oni pokazywać jej przyjazne oblicze poprzez sztukę.
Przyszłość sztuki AI
Tworzenie oryginalnych dzieł z wykorzystaniem AI stanowi wyzwanie, ponieważ modele ze swojej natury bazują na uśrednionych danych. Artyści muszą włożyć znaczny wysiłek, by przekroczyć te ograniczenia i stworzyć coś naprawdę wyjątkowego.
Jak przewiduje Jakub Depczyński: “Artyści będą te modele hakować, wywracać do góry nogami, trenować po swojemu, zaglądać w ‘bebechy’. Myślę, że tego będzie coraz więcej. […] Będzie to po prostu jedno z wielu narzędzi artysty, jak kolejny pędzel, rysik czy dłuto”.
Prace wyróżnione w konkursie AI Art można oglądać do 11 listopada w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uroczysta gala wręczenia nagród odbędzie się 9 listopada w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Źródło: informacja prasowa
Zdjęcie: materiały prasowe
